พุทธธรรมในวรรณกรรมคำสอนอีสาน

Abstract

บทคัดย่อ

                การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์หลักพุทธธรรมในวรรณกรรมคำสอนอีสานที่มีบทบาทต่อการดำรงชีวิตของชาวอีสาน ผลการวิจัยพบว่า พุทธธรรมในวรรณกรรมคำสอนอีสานจะมีเนื้อหาเชิงจริยธรรมมากกว่าหลักคำสอนที่เป็นสัจธรรม เนื้อหาคำสอนจะเป็นหลักปฏิบัติของบุคคลในสังคมในเชิงคติธรรมในการครองชีวิตทั้งชีวิตส่วนตัวและสังคมตามหลักการทางพระพุทธศาสนา โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเด็น คือ 1) พุทธจริยธรรมของสังคม ได้แก่ คำสอนเรื่องศีลห้า การทำบุญ ความเคารพและการบูชา 2) พุทธจริยธรรมของปัจเจกบุคคล ได้แก่ หลักปฏิบัติของผู้ปกครอง หลักปฏิบัติของสตรีและบุรุษ หลักปฏิบัติของภรรยา รวมทั้งยังปรากฏหลักคำสอนเรื่องพุทธทำนายซึ่งเป็นการพยากรณ์เหตุการณ์ต่างๆที่จะเกิดขึ้นในสังคมในอนาคตไม่ว่าจะเป็นปัญหาเศรษฐกิจ การเมืองและสังคม ซึ่งก็มีเหตุการณ์ที่คล้ายคลึงกับปัจจุบันเป็นอย่างยิ่ง

นอกจากนี้ วรรณกรรมคำสอนอีสานยังมีบทบาทต่อวิถีชีวิตของชาวอีสาน 3 ประการด้วยกัน คือ บทบาทในการควบคุมสังคม บทบาทในการรักษาแบบแผนประเพณี และบทบาทในฐานะเป็นแบบแผนความประพฤติที่ดีงาม