การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม เพื่อพัฒนาศักยภาพครูด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ โรงเรียนเย็นสยามวิทยา สังกัดสำนักงานเขต พื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาฬสินธุ์ เขต 3

Abstract

การวิจัยครั้งนี้  มีความมุ่งหมายของการวิจัยเพื่อ  1)  ศึกษาสภาพและปัญหาด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  2)  หาแนวทางพัฒนาศักยภาพครูด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  และ  3)  ติดตามและประเมินผลการพัฒนาศักยภาพครูด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  โรงเรียนเย็นสยามวิทยา  สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาฬสินธุ์  เขต 3  โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมตามแนวคิดของ  Kemmis  &  Mc  Taggart  ได้แก่  1)  ขั้นการวางแผน  (Planning)  2)  ขั้นการปฏิบัติการ  (Action)  3)  ขั้นการสังเกตการณ์  (Observation)  และ  4)  ขั้นการสะท้อนกลับ  (Reflection)  กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้  ประกอบด้วย  1)  กลุ่มผู้ร่วมวิจัย  จำนวน  5  คน  และ 2)  กลุ่มผู้ให้ข้อมูล  จำนวน  จำนวน  39  คน  เครื่องมือที่ใช้ในวิจัยประกอบด้วย  แบบสัมภาษณ์  แบบสอบถามแบบประเมินความพึงพอใจ  แบบบันทึกข้อมูล  แบบสังเกต  แบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้  แบบประเมินการจัดกิจกรรมการเรียนรู้  สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล  ได้แก่  ค่าเฉลี่ย ( )  และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.)  ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า

1. สภาพและปัญหาการจัดการเรียนรู้

1.1 สภาพ พบว่า โรงเรียนมีหลักสูตรสถานศึกษาทุกกลุ่มสาระการเรียนรู้  ครูจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ตามโครงสร้างของหลักสูตรที่โรงเรียนกำหนด  แต่การกำหนดกิจกรรมการเรียนรู้ในแผนการจัดการเรียนรู้ขาดการส่งเสริมให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ตามความถนัด  ความสนใจ  และความสามารถ บางรายวิชาผู้เรียนได้เรียนรู้โดยการท่องจำ  การจดบันทึก  การจัดการเรียนรู้ของครูขาดการติดตามและประเมินผล

1.2  ปัญหา พบว่า การจัดการเรียนรู้ของครูยังยึดครูเป็นสำคัญ  ใช้วิธีการสอนแบบบรรยาย ขาดการฝึกฝนให้ใช้กระบวนการคิด  ครูมีความรู้ความเข้าใจในการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญค่อนข้างน้อย ตลอดจนขาดทักษะการในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ

2.  แนวทางการพัฒนาครูด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  ดำเนินการ 2  วงรอบ  โดยในวงรอบที่  1  ใช้  2  แนวทาง  ได้แก่  1) การจัดอบรมเชิงปฏิบัติการโดยเน้นการทำแผนการจัดการเรียนรู้และการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ  2)  การนิเทศภายใน  ส่วนในวงรอบที่  2  ใช้  2  แนวทาง คือ  การสาธิตการสอนและการนิเทศภายใน

3.  การติดตามและประเมินผล พบว่า หลังการอบรมเชิงปฏิบัติการ ครู  จำนวน 5 คน  มีความสามารถในการจัดทำแผนการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญอยู่ในระดับมาก  เขียนแผนการจัดการเรียนรู้ได้เหมาะสมกับธรรมชาติและสนองความต้องการของผู้เรียน  สามารถสร้างความรู้  และเปิดโอกาสให้ผู้เรียนประเมินตนเอง  ส่วนด้านการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ พบว่า  ผลการประเมินอยู่ในระดับมาก จะเห็นได้จาก ครูจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญได้อย่างดี  ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนการสอนทุกขั้นตอน