นิยาม และมายาคติกับความเป็นจริงของ คนไร้บ้านในพื้นที่กรุงเทพมหานคร

Main Article Content

Ronnapoom Samakkeekarom

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งทบทวนนิยามของคนไร้บ้าน รวมถึงวิเคราะห์และเปิดเผยให้เห็นถึงมายาคติที่ซ่อนอยู่ภายใต้ความคิดความเชื่อของคนในสังคมไทยที่มีต่อคนไร้บ้าน การศึกษาครั้งนี้มีวิธีวิยาแบบการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการศึกษาเอกสารวิชาการเกี่ยวกับคนไร้บ้านในช่วง 10 ปีย้อนหลัง (2549-2558) ทั้งภาษาไทยจำนวน 4 เรื่อง และภาษาอังกฤษจำนวน 15 เรื่อง เพื่อรวบรวมและทบทวนนิยามและมายาคติที่มีต่อคนไร้บ้านทั้งในบริบทประเทศไทยและต่างประเทศ ผสมผสานกับการวิจัยเชิงปริมาณในการสำรวจคนไร้บ้านในพื้นที่กรุงเทพมหานครโดยใช้วิธีแจงนับแบบการแจงนับสำมโนประชากรแบบคืนเดียว ทั้งในพื้นที่สาธารณะ และศูนย์พักพิงชั่วคราวในช่วงวันที่ 4 กันยายน เวลา 20.30 น ถึงวันที่ 5 กันยายน 2558 เวลา 05.00 น. เพื่อรวบรวมสถานการณ์ข้อเท็จจริงของคนไร้บ้าน

        ผลการศึกษาพบว่า ในบริบทวัฒนธรรมไทยคนไร้บ้านคือ คนที่อยู่ในภาวะไร้บ้าน โดยรวมคนที่พักพิงในศูนย์คนเร่ร่อนไร้บ้านและสถานสงเคราะห์ คนไร้ที่พึ่งชั่วคราวของรัฐ และเอกชน แต่ไม่รวมถึงผู้ป่วยข้างถนน และขอทาน ซึ่งมีลักษณะเฉพาะออกไป และพบมายาคติที่ดำรงอยู่ในสังคมไทยมากถึง 8 ชุดความเชื่อได้แก่ คนไร้บ้านคือคนป่วยทั้งด้านร่างกายและจิตใจ คนไร้บ้านเป็นคนที่ไม่มีศักยภาพ ไม่มีต้นทุนใดๆ คนไร้บ้านไม่ใช่คนไทย คนไร้บ้านเป็นคนที่ไม่มีรากเหง้า ไม่มีบ้าน ไม่มีครอบครัว คนไร้บ้านขี้เกียจ ไม่ทำงาน ภาวะเศรษฐกิจเป็นสาเหตุอย่างเดียวที่ทำให้เกิดภาวะไร้บ้าน คนไร้บ้านเป็นคนอันตราย เสี่ยงต่ออาชญากรรม คนไร้บ้านต้องการเพียงบ้านและอาชีพ ซึ่งทั้งหมดล้วนแล้วแต่ไม่ตรงกับข้อเท็จจริงที่พบจากข้อมูลเชิงประจักษณ์ที่ได้จากการสำรวจ

        ดังนั้นการดำเนินการทางสังคมและของรัฐในการดำเนินการกับคนไร้บ้านต้องดำเนินการจากฐานข้อเท็จจริงของคนไร้บ้าน และการดำเนินการนำเอาข้อเท็จจริงมารื้อสร้างมายาคติที่ดำรงอยู่ในสังคมยังคงมีความสำคัญยิ่ง


Article Details

บท
บทความวิจัย (Research Article)
Author Biography

Ronnapoom Samakkeekarom, FACULTY OF PUBLIC HEALTH THAMMASAT UNIVERSITY, RANGSIT CENTER PIYCHART BUILDING, 10th FLOOR, 99 M.18 PAHOLYOTHIN Rd., KLONG NEUNG, KLONG LUANG, PATHUMTHANI 12121, THAILAND Tel. 662 9869213-9 Ext. 7456 Fax. 662 5162708

Ronnapoom Samakkeekarom (Ph.D., Medical and Health Social Sciences) is Lecturer at the Faculty of Public Health, Thammasat University. Currently, I am studying Ph.D. program in Medical and Health Social Sciences at Faculty of Social Sciences and Humanities, Mahidol University. I am also a founding member of  the Sexuality Studies Association and advisor of Thai Transgender Alliance-ThaiTGA who is NGOs working in area of Sexual Rights and Health for trans-people in Thailand. My research areas focus on gender, sexuality, sexual and reproductive health and rights, cyberspace and sexuality, etc.

 

Publications

1) Ronnapoom Samakkeekarom, Pimpawan Boonmonkol, and Wachira Chanthong. 2010. The Sexuality of Thai Men Who Have Sex with Men (MSM) who Use Camfrog On-Line Webcam Chatrooms: Cyberspace, Power Structures and Sexual Health. Hong Kong, the Hong Kong University Press

2) Pimpawan Boonmonkol, Sulaiporn Chonwilai, Monreudee laphimon and Ronnapoom Samakkeekarom. 2010. Thai Sexuality Keywords : Power, Rights and Sexual Health, Chiang Mai, the Mekong Press

3) Pimpawan Boonmonkol, Timo T. Ojanen, Ronnapoom Samakkeekarom, Nattharat Samoh, Rachawadee lamsilpa, Soifa Topananan, Mudjalin Cholratana and Thomas E. Guadamuz. 2013. She met her (boy) friend online : negotiating gender identity and sexuality among young Thai woman in online space, Culture, Health and Sexuality: An International Journal for Research, Intervention and Care, DOI: 10.1080/13691058.2013.809609

4) Ronnapoom Samakkeekarom, Pimpawan Boonmonkol and Vawrung Subongkot. 2013. Political Economy and Social Representation of Tuberculosis Patients, Quality of Life and Law Journal, 9 (1) : 106-118

5) Ronnapoom Samakkeekarom and Thissadee Swangying. 2013. It’s Not Just About the “Money” : Societal Factors in Migration of Men Who Have Sex With Men and Transgender to Pattaya, Interdisciplinary Studies Journal, 13 (2) : 273-298

6) Ronnapoom Samakkeekarom and Jetsada Taesombut. 2013. Couple life and family building among Thai LGBT people : Types, acceptance and needs, Quality of Life and Law Journal, 9 (2) : 115-131

7) Nattharat Samoh, Pimpawan Boonmonkol, Timo T. Ojanen, Ronnapoom Samakkeekarom and Thomas E. Guadamuz. 2014. Youth Perceptions on Cyberbullying, Journal of Behavioral Science for Development, 6 (1) : 351-363