การเมืองเรื่องป่าชุมชน: ปัญหาเชิงนโยบายและระบบกรรมสิทธิ์ร่วมในสังคมไทย
Keywords:
Politics and Public Policy, Natural Resource Management, Rights, Community ForestryAbstract
ป่าชุมชนเป็นหนึ่งในฐานทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ ปัจจุบันการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติเป็นประเด็นที่ได้รับการยอมรับในเวทีระหว่างประเทศ ในกรณีของประเทศไทย เกิดการต่อสู้เพื่อให้ได้มาซึ่งสิทธิเพื่อเข้าไปจัดการทรัพยากรธรรมชาติ โดยเรียกร้องให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่รวมศูนย์จากรัฐมาเป็นการจัดการที่ให้ชุมชนและประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม บทความนี้ ผู้เขียนพยายามวิเคราะห์ถึงแนวคิดและพัฒนาการในการจัดการทรัพยากรป่าไม้ และทำความเข้าใจปัญหาการเมืองอันเป็นอุปสรรคสำคัญต่อกระบวนการทางนโยบายโดยเฉพาะนโยบายการจัดการทรัพยากรธรรมชาติของประเทศไทย ผู้เขียนพบว่ามีปัญหาที่สำคัญสองประการ ได้แก่ ที่มาของฐานความคิดในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่แตกต่างกันระหว่างชุมชนและรัฐ รวมทั้งขาดความต่อเนื่องในการกำหนดนโยบายภายใต้ระบบประชาธิปไตยแบบรัฐสภา ในท้ายที่สุดได้นำมาสู่ข้อเสนอที่ให้ใช้ระบบกรรมสิทธิ์ร่วมที่เน้นการกระจายอำนาจ การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาและอนุรักษ์ป่าไม้รวมทั้งขยายไปสู่ทรัพยากรธรรมชาติอื่น ๆ ต่อไป
